Hoe slaapapneu en snurken met elkaar verbonden zijn

Slaapapneu is een slaapstoornis waarbij de ademhaling herhaaldelijk stopt en weer begint tijdens de slaap. Deze ademhalingsonderbrekingen kunnen tientallen tot honderden keren per nacht optreden, wat leidt tot verstoorde slaap en zuurstofgebrek. Er zijn drie hoofdtypen slaapapneu:

Obstructieve slaapapneu (OSA) is de meest voorkomende vorm van slaapapneu. Het treedt op wanneer de spieren in de achterkant van de keel zich tijdens de slaap ontspannen, waardoor de luchtweg vernauwt of volledig blokkeert. Dit belemmert de luchtstroom en veroorzaakt ademhalingsstops, vaak gevolgd door luid snurken of naar lucht happen.

Bij centrale slaapapneu (CSA) ligt de oorzaak niet bij een geblokkeerde luchtweg, maar bij het falen van de hersenen om de spieren die verantwoordelijk zijn voor de ademhaling de juiste signalen te geven. Dit resulteert in ademhalingsstops zonder fysieke obstructie.

Complexe slaapapneu, ook wel mixed slaapapneu genoemd, is een combinatie van zowel obstructieve als centrale slaapapneu. Dit type slaapapneu kan ontstaan wanneer iemand met obstructieve slaapapneu wordt behandeld met CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) en daarbij ook centrale ademhalingsproblemen ontwikkelt.

Slaapapneu kan door verschillende factoren worden veroorzaakt. De belangrijkste risicofactoren zijn:

• Overgewicht: Vetophopingen rond de bovenste luchtwegen kunnen de ademhaling belemmeren.
• Anatomische kenmerken: Vergrote amandelen, een dikke nek, een smalle luchtweg, of een teruggetrokken kin kunnen de luchtwegen vernauwen.
• Leeftijd: Naarmate mensen ouder worden, neemt de spierspanning in de keel af, wat kan bijdragen aan slaapapneu.
• Geslacht: Mannen hebben een hoger risico op slaapapneu dan vrouwen, hoewel het risico bij vrouwen na de menopauze toeneemt.
• Roken en alcohol: Roken kan de luchtwegen irriteren en ontstekingen veroorzaken, terwijl alcohol de spieren in de keel ontspant, wat beide het risico op slaapapneu verhoogt.
• Familiegeschiedenis: Een genetische aanleg voor slaapapneu kan het risico op het ontwikkelen van de aandoening vergroten.

Hoewel snurken en slaapapneu verschillende aandoeningen zijn, zijn ze vaak nauw met elkaar verbonden. Laten we eens kijken hoe ze met elkaar in verband staan:

Snurken is een van de meest voorkomende symptomen van obstructieve slaapapneu. Het snurkgeluid ontstaat wanneer de lucht met kracht door een vernauwde luchtweg wordt geduwd, waardoor de zachte weefsels in de keel gaan trillen. Bij OSA wordt deze vernauwing van de luchtweg veroorzaakt door de ontspanning van de keelspieren, wat ook leidt tot ademhalingsstops.

Niet iedereen die snurkt heeft slaapapneu, maar luid, chronisch snurken, vooral wanneer het gepaard gaat met naar lucht happen of stoppen met ademhalen tijdens de slaap, kan een teken zijn van OSA.

Als slaapapneu onbehandeld blijft, kan het leiden tot ernstige gezondheidsproblemen. Deze problemen zijn deels te wijten aan de fragmentatie van de slaap en het zuurstoftekort dat optreedt door de ademhalingsstops. Enkele van de mogelijke gevolgen zijn:

• Hart- en vaatziekten: Slaapapneu verhoogt het risico op hoge bloeddruk, hartritmestoornissen, hartaanvallen en beroertes.
• Diabetes: Er is een sterk verband tussen slaapapneu en insulineresistentie, wat kan leiden tot diabetes type 2.
• Gewichtstoename: Slaapapneu kan leiden tot hormonale veranderingen die honger en eetlust bevorderen, wat kan bijdragen aan gewichtstoename.
• Verhoogd risico op verkeersongevallen: De slaperigheid overdag veroorzaakt door slaapapneu kan leiden tot een verhoogd risico op ongevallen, vooral tijdens het autorijden.

Overgewicht is een belangrijke risicofactor voor zowel snurken als slaapapneu. Vetophopingen rond de nek en keel kunnen de luchtwegen vernauwen, wat snurken veroorzaakt. Deze vernauwing kan ook leiden tot slaapapneu. Tegelijkertijd kan slaapapneu bijdragen aan gewichtstoename, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat.

Wanneer iemand met slaapapneu niet goed slaapt, kan dit leiden tot hormonale veranderingen die de eetlust en honger vergroten, wat op zijn beurt kan leiden tot overmatige calorie-inname en gewichtstoename. Dit extra gewicht kan de slaapapneu verergeren, wat leidt tot meer snurken en ademhalingsproblemen.

Omdat slaapapneu vaak optreedt tijdens de slaap, is het voor de patiënt zelf moeilijk om de symptomen op te merken. Vaak is het de partner die alarm slaat. Hier zijn enkele tekenen en symptomen die kunnen wijzen op slaapapneu:

• Luid snurken: Vooral wanneer het gepaard gaat met ademhalingsstops of naar lucht happen.
• Ademhalingsstops: Herhaaldelijke onderbrekingen van de ademhaling tijdens de slaap, vaak opgemerkt door een partner.
• Overmatige slaperigheid overdag: Gevoelens van extreme vermoeidheid en slaperigheid overdag, zelfs na een volle nacht slaap.
• Hoofdpijn in de ochtend: Veel mensen met slaapapneu worden wakker met hoofdpijn door het zuurstoftekort tijdens de nacht.
• Droge mond of keelpijn bij het ontwaken: Door mondademhaling als gevolg van een geblokkeerde neus of luchtweg.
• Concentratieproblemen: Moeite met concentreren, geheugenproblemen of een verminderd vermogen om taken uit te voeren.

Als je vermoedt dat je slaapapneu hebt, is het belangrijk om medische hulp te zoeken. Een arts kan een slaapstudie aanbevelen, ook wel een polysomnografiegenoemd, om je slaap en ademhalingspatronen te evalueren. Tijdens een slaapstudie worden verschillende parameters gemeten, waaronder ademhaling, zuurstofniveaus, hartslag en hersenactiviteit.

Er zijn verschillende behandelingsopties beschikbaar voor slaapapneu, afhankelijk van de ernst van de aandoening:

Voor milde gevallen van slaapapneu kunnen levensstijlveranderingen effectief zijn. Deze omvatten:

• Gewichtsverlies: Het verliezen van overgewicht kan helpen om de luchtwegen te openen en slaapapneu te verminderen.
• Vermijd alcohol en kalmerende middelen: Deze stoffen kunnen de spieren in de keel ontspannen en slaapapneu verergeren.
• Stoppen met roken: Roken kan ontstekingen in de luchtwegen veroorzaken en slaapapneu verergeren. een verstopte neus bijdraagt aan je snurken, zijn er verschillende manieren om je neus open te houden en de luchtstroom te verbeteren.

CPAP is de meest effectieve behandeling voor obstructieve slaapapneu. Het apparaat blaast lucht onder druk in de luchtwegen via een masker dat over de neus of mond wordt gedragen. Deze constante luchtstroom houdt de luchtwegen open tijdens de slaap, waardoor ademhalingsstops en snurken worden voorkomen.

Voor sommige mensen kan een mondapparaat, zoals een mandibulair repositieapparaat (MRA), effectief zijn. Dit apparaat wordt tijdens de slaap gedragen en houdt de onderkaak naar voren, waardoor de luchtweg wordt geopend.

In sommige gevallen kan chirurgie nodig zijn om de luchtwegobstructie te corrigeren. Dit kan variëren van het verwijderen van vergrote amandelen of adenoïden tot geavanceerdere procedures zoals uvulopalatopharyngoplastiek (UPPP) of genioglossus advancement (GA).

Snurken en slaapapneu zijn nauw met elkaar verbonden, vooral wanneer snurken het gevolg is van een vernauwde luchtweg die ademhalingsstops veroorzaakt. Hoewel snurken op zichzelf soms onschuldig kan zijn, kan het ook een teken zijn van een ernstiger probleem zoals slaapapneu, dat serieuze gezondheidsrisico's met zich meebrengt.

Het is belangrijk om snurken niet te negeren, vooral als het gepaard gaat met andere symptomen zoals slaperigheid overdag, ademhalingsstops of naar lucht happen tijdens de slaap. Door tijdig medische hulp te zoeken en de juiste diagnose en behandeling te krijgen, kun je de risico's van slaapapneu verminderen en de kwaliteit van je slaap en je algehele gezondheid verbeteren.